ข้อมูลทั่วไป

ตำบลสันป่าม่วง อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา

ที่ตั้ง
ตำบลสันป่าม่วง มีพื้นที่ทั้งหมด 9,710 ไร่ ลักษณะเป็นที่ราบลุ่ม ตั้งอยู่ทางด้านทิศตะวันตกของกว๊านพะเยา เป็นต้นกำเนิดของน้ำตกขุนต๋อม ลำห้วยต่างๆไหลลงสู่กว๊านพะเยา ทำให้มีน้ำการทำการเกษตรเพียงพอตลอดทั้งปี
อาณาเขต 

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ ตำบลต๋อม
• ทิศใต้ ติดต่อกับ ตำบลสาง 
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับ กว๊านพะเยา 
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ อำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง

ตำบลสันป่าม่วงประกอบด้วยหมู่บ้านจำนวน 8 หมู่บ้าน ได้แก่ 

• หมู่ 1 บ้านผาช้างมูบ
• หมู่ 2 บ้านทุ่งต้นศรี
• หมู่ 3 บ้านสันปูเลย
• หมู่ 4 บ้านสันป่าม่วงใต้
• หมู่ 5 บ้านสันป่าม่วงเหนือ
• หมู่ 6 บ้านสันป่าบง
• หมู่ 7 บ้านแม่ต๋อมใน
• หมู่ 8 บ้านสันป่าม่วงกลาง

"คำขวัญตำบลสันป่าม่วง"
 หัตถกรรมผักตบชวา  งามสง่าดอยบุษราคัม
เย็นฉ่ำน้ำตกขุนต๋อม 
 พรั่งพร้อมผักปลอดสารพิษ

ข้อมูลประชากรในพื้นที่ตำบลสันป่าม่วง

ที่มา  : ฐานข้อมูล HDC สสจ.พะเยา 2562

การคมนาคมและบริการพื้นฐาน
ระยะทางติดต่อระหว่างตำบล กับตัวอำเภอเมืองและโรงพยาบาลพะเยา มีระยะทางประมาณ 12 กิโลเมตร ภายในตำบลเป็นถนนลาดยาง การคมนาคม สะดวก รวดเร็ว ถนน/ซอย ที่ใช้สัญจรในหมู่บ้านทุกหมู่บ้านเป็นถนน คสล./คสม. สามารถใช้ได้ตลอดฤดูกาล มีถนนหินคลุก/ถนนลูกรัง เข้าสู่พื้นที่การเกษตรและแหล่งท่องเที่ยว จำนวน 4 สาย และถนนลาดยางเชื่อมระหว่างตำบลและหมู่บ้าน จำนวน 4 สาย และถนนที่เป็นจุดเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุบ่อยๆคือ ถนนสายหลัก อุบัติเหตุที่เกิดขึ้น ส่วนใหญ่เกิดจากความประมาท ไม่ปฏิบัติตามกฎจราจร และเมาแล้วขับ โดยเฉพาะช่วงเทศกาลต่างๆ ทุกครัวเรือนมีการใช้โทรศัพท์สามารถติดต่อสื่อสารถึงกลุ่มเป้าหมายต่างๆได้อย่างรวดเร็วและทั่วถึง รวมถึงมีไฟฟ้าใช้ และมีไฟฟ้าแสงสว่างสาธารณะครบ ทุกหมู่บ้านทำให้เกิดความปลอดภัยในเวลากลางคืนมากยิ่งขึ้น
สภาพทางเศรษฐกิจ
ประชาชน ส่วนใหญ่จะประกอบอาชีพทางด้านการเกษตร เช่น ทำนา ทำไร่ ทำสวน เลี้ยงสัตว์ ทำให้เจ็บป่วยด้วยโรคระบบกล้ามเนื้อและระบบทางเดินหายใจ นอกจากอาชีพหลักแล้วเวลาว่างจากการทำนา ประชาชนยังมีการร่วมกลุ่มอาชีพเสริม เช่น กลุ่มผู้เลี้ยงโค กลุ่มเลี้ยงปลาในกระชัง กลุ่มทำหน่อไม้บีบ กลุ่มเย็บปักถักร้อย และกลุ่มข้าวต่อข้าวแตน อาชีพเสริมรับจ้างก่อสร้างในเมือง และจักรสานผลิตภัณฑ์ผักตบชวา ทำให้เกิดอาการปวดเมื่อยจากการทำงานในท่าเดิมนานๆ(การยศาสตร์) และผื่นคันจากการแพ้กำมะถัน และมีโรงสีชุมชน จำนวน 2 แห่ง โรงสีเอกชน จำนวน 8 แห่ง
สภาพทางสังคม
เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุตั้งแต่ปี 2553 ปัจจุบันมีผู้สูงอายุ ร้อยละ 27.47 ประชากรวัยพึ่งพิง ร้อยละ 38.99ลักษณะทางสังคมเป็นชนบท คนในชุมชนมีความสัมพันธ์แบบเครือญาติ พี่น้อง ช่วยเหลือเกื้อกูลซึ่งกันและกันมีกิจกรรมทางสังคม ขนบธรรมเนียมประเพณีวัฒนธรรมแบบเดียวกัน ให้ความเคารพนับถือผู้สูงอายุ หรือปปราชญ์ชาวบ้าน สภาพบ้านเรือนที่อยู่อาศัยเป็นเป็นลักษณะบ้านเดี่ยว ทุกหมู่บ้านมีคณะกรรมการระดับหมู่บ้าน ระดับตำบล มีวัดอนาลโยทิพยาราม ซึ่งเป็นวัดที่มีศิลปะที่งดงาม เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของจังหวัดพะเยา ทุกหมู่บ้านมีการบริหารกองทุนต่างๆ เช่น กองทุนเงินล้าน กองทุนสวัสดิการชุมชนตำบล เพื่อช่วยเหลือกันเอง ตั้งแต่เกิด ป่วย จนถึงตาย ดำเนินงานโดยชุมชน

สถานศึกษา/แหล่งเรียนรู้

มีโรงเรียนบ้านตำบลสันป่าม่วง (ประถมศึกษา) 1 แห่ง มีศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านสันป่าม่วง 1  แห่ง ศูนย์กลางการเรียนรู้ชุมชน จำนวน 1 แห่ง และที่อ่านหนังสือพิมพ์ประจำหมู่บ้านครบทุกหมู่บ้าน ผู้บริหารสถานศึกษามีส่วนสนับสนุนงานด้านสาธารณสุขเป็นอย่างดี  ผู้ปกครองส่วนใหญ่ให้เด็กไปเรียนในตัวเมือง เนื่องจากมีความเชื่อว่าเด็กในเมืองเรียนเก่งกว่า มีโอกาสดีกว่า มีผู้ปกครองบางส่วนที่เป็นผู้สูงอายุ เป็นปู่ย่า ตายาย มีระหว่างวัย  ทำให้เกิดปัญหาการสื่อสาร และการดูแลเด็กในสังคมเทคโนโลยี

ศาสนา

ประชาชนเกือบทั้งหมด นับถือศาสนาพุทธ  มี วัด 5 แห่ง ได้แก่ วัดสันป่าม่วง , วัดสันปูเลย ,

วัดผาช้างมูบ, วัดแม่ต๋อมใน  และวัดอนาลโยทิพยาราม  ที่เป็นสถานที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ เปรียบเสมือนศูนย์กลางของชุมชน วิถีชีวิตขนบธรรมเนียมประเพณีของคนในชุมชนมีความเกี่ยวข้องกับวัดแทบทั้งสิ้น โดยกลุ่มวัยที่มีความเกี่ยวข้องกับวัดโดยตรงคือ วัดเป็นศูนย์รวมทางด้านจิตใจของคนในชุมชน พระภิกษุสงฆ์ในพื้นที่มีบทบาทในการปรับเปลี่ยนค่านิยมที่เป็นผลเสียต่อคนในชุมชน เช่น การร่วมเป็นฝ่ายสนับสนุนนโยบาย งดเหล้าในงานศพ งานบุญในพื้นที่ นอกจากนี้พระสงฆ์ในพื้นที่ยังมีส่วนสนับสนุนกิจกรรมทางด้านสุขภาพ และสาธารณสุขในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง

แหล่งน้ำ

          1. มีระบบประปาหมู่บ้านครบทุกหมู่บ้าน จำนวน 8 หมู่บ้าน

          2. ลำน้ำ / ลำห้วย   จำนวน 5 สาย

          3. น้ำตกธรรมชาติ   จำนวน 1 แห่ง (น้ำตกขุนต๋อม หมู่ที่ 7)

          4. อ่างเก็บน้ำจำนวน 3 แห่ง ได้แก่ อ่างเก็บน้ำแม่ต๋อม, อ่างเก็บน้ำห้วยทับช้าง, อ่างเก็บน้ำปู่หน่อแก้ว

          5. น้ำบาดาล มีปริมาณฟลูออไรด์สูงเกินมาตรฐาน 6 หมู่บ้าน จาก 8 หมู่บ้าน ชุมชนใช้เวลามากกว่า 10 ปี จนเกิดกระบวนการเรียนเรียนรู้หาแนวทางแก้ไขปัญหา การอยู่กับฟลูออไรด์อย่างไร โดย และขยายผลสู่การบริหารจัดการแก้ไขปัญหาอื่นๆ

************************************************************